Iedere dag maken we allerlei keuzes. Soms groot, soms klein.
We kunnen keuzes heel rationeel benaderen. Voors-en tegens afwegen, plussen en minnen opschrijven, berekeningen maken, om raad en advies vragen etc.
Wat een grote rol speelt in het maken van keuzes zijn onze overtuigingen. Ons denkpatronen die we ontwikkelt hebben. De manier waarop wij tegen gebeurtenissen, situaties en andere mensen aankijken. Wij nemen gebeurtenissen niet objectief waar, maar schatten die voortdurend in.
Onze ideeën over gebeurtenissen beinvloeden ons gevoel en het gedrag dat daarop volgt.
Een eigen voorbeeld:
Vandaag was ik op een bijeenkomst waarbij we lezingen van de TEDxMaastricht 2012 via een videoscherm zouden volgen. TEDxMaastricht stond helemaal in het teken van de ontwikkelingen in de gezondheidszorg en zou de hele dag duren. Toen ik aankwam viel mij al op dat er niet veel belangstellenden waren. Een eerste aanname die ik vooraf had gedaan, moest ik al herzien.
Maar goed, de videoverbinding kwam tot stand en wij konden vanaf de eerste minuut de veelal boeiende sprekers volgen.
Tot de verbinding wegviel…
De minuten verstreken, we dronken eens een bakje koffie, er werd wat heen en weer getwitterd en pogingen om de verbinding te herstellen werden ondernomen.
Na een half uur wás er daadwerkelijk weer verbinding, we zaten weer op onze plek, klaar voor de volgende inspirerende spreker. Tot onze verbazing en teleurstelling begon de uitzending echter weer opnieuw en diende de eerste spreker zich weer aan op beeld.
En ik dacht: ik verdoe mijn tijd, ik heb hier geen zin in, dan heb ik nog wel andere dingen te doen vandaag.
De keus leek gauw gemaakt: opstaan en weggaan.
En toch duurde het vervolgens nog zeker een kwartier voor ik de daad bij de gedachte voegde, opstond en wegging.
Wat gebeurde er met mij, dat ik meer tijd nodig had om mijn keuze uit te voeren, dan om te bedenken?
Het had te maken met de gedachten en overtuigingen die op dat moment in mijn hoofd rondgingen:
- Wel stom om nu weg te gaan, er zijn er al zo weinig
- Wat zullen ze wel niet denken, als ik nu weg ga, ze vinden het vast gek, denken dat ik niet geinteresseerd ben
- Ik hoor dat niet te doen, ik heb me aangemeld, dus..
- Ik moet me verantwoorden voor mijn keuze
Herken je dat? Dat je eigenlijk heel goed weet wat je wil, heel goed weet wat goed voor je zou zijn, welke richting je op zou willen met je leven, maar dat je je gehinderd voelt door allerlei overtuigingen en belemmerende gedachten?
Gedachten en gebeurtenissen die tot spanning leiden zijn vaak gedachten die niet kloppen met de objectieve werkelijkheid. Die gedachten roepen negatieve emoties op zoals woede, angst, verdriet en schuld. Dit helpt je niet om je te voelen zoals je graag zou willen en daarmee ook zeker niet om te doen wat je zou willen doen.
Ze bevatten vaak overdrijvingen, onnauwkeurigheden, onjuistheden en onredelijk eisen aan jezelf en/of de ander.
Een paar voorbeelden van belemmerende gedachten:
- Elke fout die ik maak is vreselijk en zou niet mogen gebeuren
- Mensen moeten mij aardig vinden en waarderen, anders kan ik niet functioneren; het is heel erg als mensen mij afwijzen
- Als dit of dat gebeurt is dat een ramp…; als dit, dan nooit, of als dit, dan altijd…
- Ik weet zeker dat de ander dit of dat zal denken als ik dit doe of laat
- Dit is te moeilijk voor mij; dit kan ik niet verdragen; ik kan niet tegen kritiek
- De wereld, de situatie, de ander zou anders, rechtvaardiger, beter, mooier, gelukkiger, redelijker etc moeten zijn..
Je kunt je vast voorstellen hoe dergelijke, al dan niet bewuste, gedachten en overtuigingen je ervan kunnen weerhouden te doen wat je graag zou willen.
Bedenk goed dat gedachten maar gedachten zijn. Stel ze voor als overdrijvende wolkjes..ze drijven over en komen langs. Pas als jij die gedachte ‘uit de lucht’ plukt en als wáár aanneemt krijgen ze kracht én macht!
In loop van jaren heb je waarschijnlijk heel wat van die gedachten uit de lucht geplukt en voor waar aangenomen. Tijd om ze nog eens onder de loep te nemen en te kijken of je ze nog steeds kracht en macht wilt verlenen of dat het tijd wordt ze los te laten en verder te laten drijven.
Er zijn 3 soorten vragen die je bij deze uitdaging kunnen helpen:
- Vragen naar de feiten:
bijv: wie zegt dat, waar staat dat, weet ik dat zeker, is dat echt haalbaar, hoe groot is de kans dat dat gebeurt, wat is het ergste dat er kan gebeuren, kan ik dat bewijzen, is er ook een andere verklaring mogelijk, vind ik zelf iedereeen aardig…etc - Doelmatigheidsvragen:
bijv:helpt deze gedachte mij te bereiken wat ik wil bereiken, wordt mijn prestatie er beter van, kan ik me zo goed concentreren, ga ik beter functioneren, verandert de wereld als ik eis dat dat zo moet zijn…etc - Filosofische vragen:
Bijv: wat betekent dit precies, wat bepaalt eigenlijk de waarde van een persoon, welke betekenis heeft deze gebeurtenis voor mijn leven, is deze gebeurtenis echt een ramp, afgezet tegen andere gebeurtenissen in de wereld, wat betekent dat eigenlijk ‘onverdraaglijk’, of ‘te moeilijk’, hoe zou mijn leven eruit zien als inderdaad blijkt dat niet iedereen mij altijd mag…etc
Probeer de belemmerende, irrationele gedachten te vervangen door rationele, helpende gedachten. Dat is niet hetzelfde als één op één vervangen van negatieve gedachten door positieve. Alleen maar denken: Ik kan het wél, ze vinden me heus wél aardig…gaat je niet helpen.
Realistische gedachten kennen 3 belangrijke kenmerken:
- Realisme: we leven in een onvolmaakte wereld. Tegenslagen en onzekerheid horen daarbij. Mensen gedragen zich niet altijd zoals wij dat graag zouden willen
- Feilbaarheid: je bent niet volmaakt, je maakt fouten als doe je nog zo je best om dat te voorkomen
- Zelfacceptatie: je bent hoe dan ook de moeite waard, ongeacht wat een ander van je denkt of vindt!
Breng maar in kaart wat je zou willen en kunnen veranderen. Sluit niet langer de ogen voor de gedachten die je last bezorgen. Kijk naar wat je er aan kunt doen. Ga de uitdaging aan!
Lukt het niet alleen? Ik help je graag! Om te kunnen zijn wie je bent!
esbeukmantrainingencoaching 