Nee is Ja!

Om voluit JA te kunnen zeggen tegen jezelf, is het soms nodig voluit NEE te zeggen tegen iets of iemand anders…

Wat kunnen we het moeilijk vinden om ‘nee’ te zeggen tegen een verzoek, een vraag, een uitnodiging.  De angst afgewezen te worden, de angst de ander teleur te stellen, niet aan verwachtingen voldoen, loyaal  willen zijn, aardig willen zijn, de ander belangrijker vinden dan je zelf…het kunnen allemaal redenen zijn om geen ‘nee’ te durven zeggen.

Er was een tijd in ons leven dat we dat helemaal niet zo moeilijk vonden. Zo rond ons 2^de levensjaar waren we er allemaal stuk voor stuk heel goed in om op alles NEE te roepen. Rond die leeftijd ontdekten we: ik ben een persoontje! Ik besta los van mijn ouders. Ik ben een persoon met een eigen mening en een eigen wil. Zo jong doen we al deze belangrijke ontdekking.

Deze fase in onze ontwikkeling hebben we nodig gehad om ons als individu te zien en onafhankelijk te worden.  Ouders die er mee te maken hebben kennen het als de “ 2=NEE-fase”.

Het geeft wel aan hoe dominant dat woord in die fase aanwezig is. Kinderen die op die leeftijd dwars durven zijn ervaren hun relatie met de ouders in principe als veilig en zeker. Hoe dwars ze ook zijn, ze zijn er van overtuigd dat de ouders van ze zullen blijven houden.

Ergens onderweg lijken we dit gevoel van zekerheiden veiligheid, de overtuiging dat er gewoon van ons gehouden wordt in meer of mindere mate kwijt te raken. Hoe jammer is dat..!?

Gelukkig mogen we, en kunnen we opnieuw leren ’nee’  zeggen tegen vragen, verzoeken en uitnodigingen waar we geen gehoor aan willen geven. Zonder ons daar schuldig over te voelen!

Hoe?

Bijvoorbeeld door bedenktijd te vragen als iemand je overvalt met een vraag.  Laat je niet onder druk zetten om direct antwoord te geven. Als je iemand bent die meteen overal JA op zegt, zonder dat te willen, is het verstandig om je aan te leren standaard om bedenktijd te vragen.

Door uitstel/bedenktijd te vragen neem je zelf de controle over. Ook bouw je alvast de mogelijkheid voor een ‘nee’ in. De ander is er al een beetje op voorbereid en jij kan zonodig nog even nadenken hóe je dat ‘nee’ gaat brengen.

 Handige ‘uitstel-uitspraken’ zijn:

• Daar vraag je wat, daar moet ik even over nadenken
• Ik denk er even over na, en kom er morgen op terug
• Leuk dat je hiervoor aan mij denkt, maar ik wil eerst even thuis overleggen/ de agenda checken

Denk even rustig na over de gevolgen van een toezegging of weigering. Vragen die je jezelf kunt stellen zijn:

• Wil ik dit echt zelf of doe ik het alleen maar om een ander een plezier te doen
• Als ik dit doe, zal het me dan voldoening geven
• Houd ik voldoende rekening met mijn gezondheid/gevoelens/mogelijkheden
• Heb ik meer informatie nodig voordat ik ja of nee kan zeggen

Niet alle wensen van een ander hoeven (door jou) vervuld te worden. Vragen staat vrij, maar nee zeggen ook. Iets weigeren betekent niet dat je je recht verspeelt zelf iets te vragen van een ander. Ook betekent ‘nee’ zeggen niet meer dan een afwijzing van de vraag, niet van de persoon!

Net als bij het aangeven van grenzen gaat het bij ‘nee’ zeggen om duidelijkheid.

Iets niet willen maak je duidelijk door daadwerkelijk het woord NEE te gebruiken. Vaak zijn we geneigd vage bewoordingen te gebruiken, zoals: liever niet, ik weet het eigenlijk niet, tja..nou..eigenlijk…, als het niet persé hoeft….

Al dit soort uitspraken bieden erg veel ruimte aan de vrager om nog even door te drammen en je maakt het jezelf steeds moeilijker om duidelijk te maken dat je iets niet wilt. En onthoud goed: mensen nemen de ruimte die je ze geeft!

Dus zeg als je dat wenst:

Nee, dank je
Nee, ik ben niet geïnteresseerd
Nee, ik kan echt niet
Nee, dat wil ik niet
Nee, ik heb er geen tijd voor
Nee, ik heb er geen zin in
Etc

 Als het gaat om mensen die je persoonlijk kent, kan het fijn zijn de weigering nog een beetje toe te lichten om misverstanden te voorkomen. Maar vergeet niet dat het niet aan de ander is om te bepalen of jouw weigering redelijk is of niet. Vaak zijn we geneigd veel uit te leggen in de hoop dat de ander begrip zal hebben voor onze weigering. Maar daar hebben we maar weinig invloed op.

Of de ander onze redenen redelijk vindt en er begrip voor op kan/wil brengen ligt volledig bij die ander. Als de ander door blijft drammen: herhaal je je ‘nee’ plus de eventuele reden als een grammofoonplaat die blijft steken. Hou vast aan je ‘nee’ en verzin er geen nieuwe redenen bij. Ben je overtuigd van je ‘nee’, geef de ander dan geen ruimte om te onderhandelen.

Een kleine oefening:

Train jezelf de komende tijd in het nee-zeggen. Begin met kleine simpele dingen en ga dan geleidelijk verder met lastiger situaties. Maak een overwinningslijst van alle dingen/taken/verzoeken die je geweigerd hebt.

 Zo wordt ‘nee’ zeggen op de momenten dat jij dat wil, liefdevol JA zeggen tegen jezelf.

 

 

 

Ingrid Esbeukman is een ervaren trainer en coach

eigenheid, groei, deskundigheid en plezier zijn de pijlers

onder haar werk. Verbinding maken en delen zijn de

essentiele uitgangspunten van haar handelen en Zijn.