Yes! Een probleem!

Hoe vaak ik me al geen dingen heb voorgenomen..

Ik zou meer sporten, minder snoepen, beter voor mezelf zorgen, meer doorzettingsvermogen tonen en verzin nog maar eens een paar goede voornemens en intenties..Ik heb ze allemaal gehad.

Maar alle mooie intenties en goede voornemens ten spijt: een heel aantal ervan willen tot op de dag van vandaag nog niet erg lukken. Hoe dat komt?
Omdat mijn intenties en goede voornemens nog bitter weinig zeggen over mijn gedrag.

Mijn gedrag is echt de zwakste schakel tussen intenties/voornemens en de gedroomde resultaten.

Goede voornemens en intenties impliceren dat er íets is dat we willen veranderen.

Nou zijn we geneigd te denken dat een mens van nature een hekel heeft aan veranderen. Dat is niet waar. We hebben geen hekel aan veranderingen….we hebben een hekel aan verliezen. Veranderingen waarvan we direct ‘de winst’ zien vinden we lang niet zo moeilijk en vervelend als de veranderingen waarbij we het idee hebben (eerst) iets op te moeten geven of iets kwijt te raken.

Een van de onderzoekers naar dergelijke fenomenen, Daniël Kahneman, noemt dit verlies-aversie. Uit onderzoek blijkt dat ‘verlies’ bij ons tot 2,5 keer zo hard aan komt als een, rationeel gezien, vergelijkbare beloning!

Zo wil ik best 10 kilo afvallen. Dat vraagt van mij een flinke gedragsverandering. Op de langere termijn hoop ik er mee te winnen dat ik mijn kleren een maatje kleiner kan kopen en er beter uit kom te zien. Maar ik weet niet zeker of dat het resultaat zal zijn…dat zal moeten blijken. Wat ik wél zeker weet, is dat ik,om dat  te kunnen bereiken nú iets moet opgeven: lekkere hapjes, mijn glaasje wijn, én ik moet er mijn tijd, energie en wilskracht  in steken in de hoop mijn voornemen te realiseren.

Dat betekent, dat we, om gemotiveerd te raken flink zicht moeten hebben op onze beloning.
De beloning moet zo groot zijn, dat we het verlies (pleziertjes, tijd, energie..) er voor over hebben.

En wat blijkt nu dé grote motivator te zijn om gedrag te veranderen? Een écht probleem!

Ken je dat? Mensen die eerst iets ergs mee moeten maken voordat ze het roer om  gooien?  Of iets kleiner: weten dat het nu écht zeker is dat je blijft zitten, als je niet NU begint met studeren, en noem de eigen voorbeelden maar op.

Vanuit de positieve psychologie wordt er erg op gehamerd om moeilijke situaties niet te benoemen als probleem, maar als een kans of een uitdaging. Niet doen, zegt ook  onderzoeker en publicist  Bert Tiggelaar.

“De motiverende kracht van een echt probleem is veel groter dan de motiverende werking van een kans/uitdaging. Het is juist effectiever om bij iedere kans die zich voordoet, jezelf af te vragen: welk probleem wordt daarmee opgelost?” (uit: dromen, durven, doen)

Als er niet al te veel dreiging bestaat van ziekte, gebrek, verveling, eenzaamheid, blijven zitten of verstoorde relaties  is onze motivatie om ons gedrag te veranderen klein, zo niet afwezig.

Als je te zwaar bent, maar daar niet te veel beperkingen van ondervindt…waarom dan afvallen?
Als je rookt, maar geen ademhalingsproblemen kent….waarom proberen te stoppen, wetend hoe moeilijk dat is?
Als je niet studeert, maar je lijkt gewoon over te gaan….waarom dan harder studeren, terwijl dat ten koste gaat van je vrije tijd en het plezier dat je daarbij kunt beleven?

Daarom is het ook zo moeilijk iets vol te houden als het ‘gevaar’ geweken lijkt. Als we onze doelen hebben bereikt voor het moment. Of het nu gaat om onze gezondheid, onze carrière, onze relaties…

Als het niet meer acuut is, verslappen we. De beloning is binnen, het doel is gehaald, het gevaar geweken en volhouden staat vaak niet meer in verhouding met het ‘verlies’.

Tot slot nog een eigen voorbeeld ter illustratie:

Als ZZP-er ben ik volledig zelf verantwoordelijk voor mijn inkomsten. De afgelopen 2,5 jaar heb ik op een bepaalde manier gewerkt..met veel plezier, vaak hap-snap, reagerend op wat er op mijn pad kwam, af en toe flierefluitend de dagen door, en aan het eind van de week denken: nee…vanaf maandag ga ik het anders doen. Ik ga plannen, ik ga focussen, ik ga mijn tijd supernuttig besteden. Prachtige voornemens. Maar zolang ik het nog niet in mijn portemonee voelde, was daar niet de noodzaak en de bereidheid te ‘verliezen’ (namelijk mijn vrijheid..)

Totdat ik kennismaakte met mijn probleem: geen geld in de pocket. Er moest wat gaan gebeuren, anders kon ik binnen korte tijd de deuren van mijn ZZP-onderneming sluiten. Tegelijkertijd maakte ik kennis met mijn kans om mijn probleem op te lossen: een businesscoach die me helpt mijn doelgroep scherp te stellen, mijn focus te vinden en mijn talenten aan te spreken, mijn intenties waar te maken.

Zonder mijn probleem, zou ik de kans niet hebben gezocht, hebben gezien, laat staan gegrepen.

Dus ik zeg nu: Yes! Een probleem!

Ik kan blij zijn met de problemen die op mijn pad komen! Zij zijn mijn grootste motivator om mijn intenties te vertalen in gedrag om zo mijn doelen te bereiken, te veranderen en te groeien.

Wat is jouw probleem?

(meer hierover valt te lezen in Ben Tiggelaars boek: dromen, durven, doen)

 

 

 

Ingrid Esbeukman is een ervaren trainer en coach
Eigenheid, groei, deskundigheid en plezier zijn de pijlers
onder haar werk. Verbinding maken en delen zijn de
essentiele uitgangspunten van haar handelen en Zijn.